کد مطلب:188819 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:151
شناخت رهبران الهی
در روایات معصومین (ع) پس از معرفت خداوند، مهمترین مسأله ای كه طرح گردیده، مسأله ی شناخت رهبر و امام است؛ زیرا اصولا آشنایی دقیق خلق با پیام وحی و حتی معرفت صحیح آنان نسبت به خداوند، از طریق رهبران الهی صورت می گیرد.
اگر انبیا و رهبران الهی نبودند، آدمیان به سوی خدا ره نمی بردند و هدایت نمی شدند.
خداوند، انبیا و امامان را رهبر، معلم و مربی انسان ها قرار داده است، تا مردمان را به سوی معارف الهی و شریعت آسمانی دعوت كرده و حجت خدا بر خلق باشند.
از این رو است كه در قرآن سه فرمان به ترتیب یاد شده است:
1- لزوم اطاعت از خدا.
2- وجوب اطاعت از پیامبر (ص).
3- ضرورت اطاعت از اولی الامر [1] (یعنی رهبران الهی و ائمه ی معصومین علیهم السلام).
امام باقر (ع) در حدیثی می فرماید: به وسیله ی ما، خداوند مورد پرستش قرار می گیرد و به توسط ما، معرفت خداوند حاصل می شود و از طریق ما، توحید و اندیشه ی یگانگی خدا تبیین شده است و محمد (ص) واسطه میان خلق و خدا است. [2] .
آن چه امام باقر (ع) در این حدیث، درباره ی نقش پیامبر (ص) و ائمه (ع) بیان داشته، چیزی جز نقش معلمی و هدایتگری نیست؛ زیرا دانشجو در پرتو درس های معلم است كه به معرفت و كمال دست می یابد، و طفل در نتیجه ی مراقبت ها و
[ صفحه 258]
هشدارهای مربی است كه به رشد و تعالی می رسد. بنابراین، اگر شناخت خداوند و عبادت او، مهمترین موضوع معرفتی است، پس راه تحصیل این شناخت نیز به همان اندازه اهمیت دارد؛ زیرا اگر راه شناخت، غلط باشد، سالك هرگز به مقصد نخواهد رسید و انسان آن گونه كه باید خدا را نخواهد شناخت.
زمانی كه راه شناخت، راهی بی خطر و مصون از كجی و انحراف نباشد، انسان در معرفت خدا یا گرفتار تجسیم می شود و یا در دام تشبیه می افتد. یا قایل به جبر می شود و یا اختیار مطلق را می پذیرد و...!
چنان كه دور افتادگان از مسیر ولایت اهل بیت، به دلیل سود نبردن از درس ها و معارف آنان، گرفتار چنین مشكلاتی شدند.
پیامبر (ص) و امام راه معرفت خدا می باشند، و به این دلیل، شناخت آن ها و پیروی از ایشان پس از معرفت و عبادت خدا، مهمترین و سرنوشت سازترین موضوع علمی و عملی است.
امام باقر (ع) می فرماید:
همانا رسول اكرم (ص) دری است كه نمی توان به خدا رسید، مگر از طریق آن.
رسول اكرم (ص) راه خدا است؛ راهی كه هر كس آن را بپیماید به خداوند می رسد، و همچنین پس از رسول اكرم (ص)، امیرمؤمنان و یكایك ائمه (ع) همین نقش را دارایند. [3] .
اگر انبیا و رهبران الهی نبودند، آدمیان به سوی خدا ره نمی بردند و هدایت نمی شدند.
خداوند، انبیا و امامان را رهبر، معلم و مربی انسان ها قرار داده است، تا مردمان را به سوی معارف الهی و شریعت آسمانی دعوت كرده و حجت خدا بر خلق باشند.
از این رو است كه در قرآن سه فرمان به ترتیب یاد شده است:
1- لزوم اطاعت از خدا.
2- وجوب اطاعت از پیامبر (ص).
3- ضرورت اطاعت از اولی الامر [1] (یعنی رهبران الهی و ائمه ی معصومین علیهم السلام).
امام باقر (ع) در حدیثی می فرماید: به وسیله ی ما، خداوند مورد پرستش قرار می گیرد و به توسط ما، معرفت خداوند حاصل می شود و از طریق ما، توحید و اندیشه ی یگانگی خدا تبیین شده است و محمد (ص) واسطه میان خلق و خدا است. [2] .
آن چه امام باقر (ع) در این حدیث، درباره ی نقش پیامبر (ص) و ائمه (ع) بیان داشته، چیزی جز نقش معلمی و هدایتگری نیست؛ زیرا دانشجو در پرتو درس های معلم است كه به معرفت و كمال دست می یابد، و طفل در نتیجه ی مراقبت ها و
[ صفحه 258]
هشدارهای مربی است كه به رشد و تعالی می رسد. بنابراین، اگر شناخت خداوند و عبادت او، مهمترین موضوع معرفتی است، پس راه تحصیل این شناخت نیز به همان اندازه اهمیت دارد؛ زیرا اگر راه شناخت، غلط باشد، سالك هرگز به مقصد نخواهد رسید و انسان آن گونه كه باید خدا را نخواهد شناخت.
زمانی كه راه شناخت، راهی بی خطر و مصون از كجی و انحراف نباشد، انسان در معرفت خدا یا گرفتار تجسیم می شود و یا در دام تشبیه می افتد. یا قایل به جبر می شود و یا اختیار مطلق را می پذیرد و...!
چنان كه دور افتادگان از مسیر ولایت اهل بیت، به دلیل سود نبردن از درس ها و معارف آنان، گرفتار چنین مشكلاتی شدند.
پیامبر (ص) و امام راه معرفت خدا می باشند، و به این دلیل، شناخت آن ها و پیروی از ایشان پس از معرفت و عبادت خدا، مهمترین و سرنوشت سازترین موضوع علمی و عملی است.
امام باقر (ع) می فرماید:
همانا رسول اكرم (ص) دری است كه نمی توان به خدا رسید، مگر از طریق آن.
رسول اكرم (ص) راه خدا است؛ راهی كه هر كس آن را بپیماید به خداوند می رسد، و همچنین پس از رسول اكرم (ص)، امیرمؤمنان و یكایك ائمه (ع) همین نقش را دارایند. [3] .
[1] اطيعوا الله و اطيعوا الرسول و اولي الامر منكم. نساء / 59.
[2] بنا عبدالله و بنا عرف الله و بنا وحد الله تبارك و تعالي و محمد حجاب الله تبارك و تعالي. اصول كافي، ج 1، كتاب التوحيد، باب النوادر، حديث 10.
[3] ... فان رسول الله (ص) باب الله الذي لا يؤتي الا منه و سبيله الذي من سلكه وصل الي الله عزوجل و كذلك كان اميرالمؤمنين من بعده و جري للائمة واحدا بعد واحد... اصول كافي، ج 1، كتاب الحجة، باب ان الائمة اركان الارض، حديث 3.